การประเมินความแม่นยา Immunochromatogrphic strip test (GPO αTHAL IC strip test) สาหรับวินิจฉัยพาหะโรคโลหิตจางธาลัสซีเมียชนิดแอลฟา

Abstract

เพื่อตรวจคัดกรองพาหะธาลัสซีเมียชนิดแอลฟาในหญิงตั้งครรภ์และคู่สามีโดยวิธี immunochromatographic, IC strip test และวิธี one tube osmotic fragility test (OF) จากนั้นตรวจยืนยันพาหะธาลัสซีเมียและฮีโมโกลบินผิดปกติด้วยวิธี Hb typing (high performance liquid chromatography, HPLC)และวิธี multiplex PCR ซึ่งเป็นวิธีมาตรฐาน (gold standard)และประเมินความแม่นยาวิธีการตรวจคัดกรองระหว่าง 2 วิธี วัสดุและวิธีการ: ได้นาตัวอย่างเลือดของหญิงตั้งครรภ์ และคู่สมรสที่ไม่มีอาการของโรคธาลัสซีเมียที่เก็บจานวน 414 ราย ไปตรวจคัดกรองด้วยวิธี OF (KKU-OF) และวิธี IC strip (GPO αTHAL IC strip test) เพื่อหาพาหะแอลฟาธาลัสซีเมีย-1 และเลือดอีกส่วนหนึ่งได้ตรวจยืนยันพาหะธาลัสซีเมียและฮีโมโกลบินที่ผิดปกติโดยวิธี Hb typing (HPLC)และตรวจเพื่อยืนยันแอลฟาธาลัสซีเมีย-1ทั้งชนิด Southeast Asian deletion (SEA) และ Thai deletionด้วยวิธี multiplex PCR ซึ่งใช้เป็นมาตรฐาน ผลการศึกษา: ในจานวนหญิงตั้งครรภ์และคู่สามีจานวน 414รายที่เข้าร่วมการศึกษาพบพาหะแอลฟาธาลัสซีเมียทั้งหมด 27 ราย โดยแบ่งเป็น พาหะthalassemia-1 SEA type (Southeast Asia deletion) จานวน 18 ราย ,Thai type (Thai deletion) จานวน 2 ราย ,SEA type ร่วมกับ Thai type จานวน 2 ราย, Hb H (αthalassemia-1/αthalassemia-2) จานวน 3 รายและ HbCSจานวน 2 รายและพบว่าวิธีIC-strip มีค่าความไวของวิธีค่าความจาเพาะของวิธีค่าทานายผลบวกค่าทานายผลลบ และค่าประสิทธิภาพหรือค่าความถูกต้องของวิธีเท่ากับ 92.6%, 95.1%, 56.8%, 99.4% และ 94.9% ตามลาดับ ซึ่งค่าทั้งหมดสูงกว่าวิธี OF ที่มีค่าความไวของวิธี, ค่าความจาเพาะของวิธี, ค่าทานายผลบวก, ค่าทานายผลลบ และค่าประสิทธิภาพหรือค่าความถูกต้องของวิธีเพียง 55.5%, 92.2%, 33.3%, 96.7% และ 89.8% ตามลาดับ สรุป:วิธี IC strip เป็นวิธีการตรวจคัดกรองที่มีความแม่นยามากกว่าวิธี OFT แต่ไม่สามารถใช้เป็นวิธียืนยันแทนวิธี PCR มีความสะดวกต่อการใช้งานแปลผลง่ายและไม่ต้องการเครื่องมือพิเศษอื่นใดเพิ่มเติมทาให้การตรวจด้วยวิธีนี้น่าจะมีประโยชน์โดยเฉพาะการคัดกรองในกลุ่มประชากรจานวนมาก