การศึกษาพันธุ์พืชให้สี และสมบัติการป้องกันรังสีอุลตร้าไวโอเล็ต ของผ้าทอย้อมสีธรรมชาติ

Abstract

โครงการวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสีย้อมธรรมชาติที่มีสมบัติป้องกันรังสีอุลตร้าไวโอเล็ต หรือรังสียูวี โดยทาการศึกษาสีย้อมธรรมชาติจากพืช 5 ชนิดได้แก่ ฝาง (Caesalpinia sappan L.) ขมิ้นชัน (Curcuma longa L.) ดาวเรือง (Targetes electra) หูกวาง (Terminalia catappa) และส้มเขียวหวาน (Citrus reticulata Blanco) พบว่าสีธรรมชาติที่มีประสิทธิภาพการเพิ่มสมบัติการป้องกันรังสียูวีที่สูงสุดได้แก่สีจากดอกดาวเรือง รองลงมาคือสีจากหูกวาง เปลือกส้ม ขมิ้นชัน และแก่นฝาง ตามลาดับ โดยสีที่มีการดูดกลืนแสงในช่วงรังสียูวีเอ (ความยาวคลื่นระหว่าง 315-400 นาโนเมตร) มีแนวโน้มที่จะเพิ่มสมบัติการป้องกันรังสียูวีได้มากกว่าชนิดอื่นๆ การย้อมสีธรรมชาติพบว่าสามารถเพิ่มสมบัติการป้องกันรังสียูวีของผ้าไหมให้สูงขึ้น โดยสูงกว่าสีสังเคราะห์ที่ย้อมในเฉดสีเดียวกัน 4 – 5 เท่า การทามอร์แดนท์ด้วยสารละลายเกลือของโลหะหลังการย้อมสามารถเพิ่มประสิทธิภาพการป้องกันรังสียูวีของผ้าไหมได้ โดยมอร์แดนท์เหล็กจะมีประสิทธิภาพมากที่สุด แต่จะทาให้ผ้ามีเฉดสีที่คล้าขึ้น จนถึงเปลี่ยนเป็นสีดา กระบวนการย้อมสีธรรมชาติ อาจทาได้ทั้งการย้อมเส้นไหมด้วยสีธรรมชาติก่อนนาไปทอ หรือทอผ้าไหมเป็นผืนแล้วนาไปย้อม สามารถเพิ่มสมบัติการป้องกันรังสียูวีให้แก่ผ้าทอได้เช่นเดียวกัน โดยระดับการป้องกันจะขึ้นอยู่กับชนิด ความหนาและแน่นของเส้นด้ายที่ขัดกัน ถ้าผ้าทอมีความละเอียดสูง การย้อมสีธรรมชาติมีแนวโน้มจะได้ผ้าที่มีค่าการป้องกันระดับสูงสุด (UPF > 50+) โดยไม่ต้องเติมสารเคมีป้องกันรังสียูวีอื่น ๆ