วรรณกรรมคาสัตย์สาบานในกฎหมายตราสามดวง

Abstract

รายงานวิจัยฉบับนี้เป็นการศึกษาวรรณกรรมคาสัตย์สาบานที่ปรากฏในเอกสารกฎหมายตราสามดวง มีทั้งหมด 3 เรื่อง ได้แก่ พระไอยการลักษณะพยาน โองการดาน้า และโองการลุยเพลิง เนื้อหาแบ่งออกเป็น 6 บท ว่าด้วยความสาคัญของปัญหา การตรวจเอกสาร โครงสร้างและความเชื่อในกฎหมายตราสามดวง รูปแบบและเนื้อหาของวรรณกรรมคาสัตย์สาบานทั้ง 3 เรื่อง คุณค่าของวรรณกรรมคาสัตย์สาบานในกฎหมายตราสามดวง บทสรุปและข้อเสนอแนะ จากการวิจัยพบว่า การกระทาสัตย์สาบานเป็นกิจกรรมที่สร้างความเชื่อมั่นแก่มนุษย์ ในกิจกรรมดังกล่าวมีตัวบทเป็นสื่อกลางเรียกว่าวรรณกรรมคาสัตย์สาบาน ซึ่งรวบรวมองค์ประกอบต่างๆ ของการกระทาสัตย์สาบานไว้ทั้งหมด ได้แก่ ภาษาที่ใช้ คู่กรณี องค์พยาน เงื่อนไข และลาดับการประกอบพิธี วรรณกรรมคาสัตย์สาบานปรากฏในกฎหมายตราสามดวง ซึ่งอยู่ในตัวบทพระไอยการ 2 บทคือ พระไอยการลักษณะพยานและพระไอยกาลักษณะพิสูจน์ดาน้าลุยเพลิง โครงสร้างหลักของวรรณกรรมคาสัตย์สาบานในกฎหมายตราสามดวงประกอบด้วย การเชิญ พยาน การสาปแช่ง และการให้พร รูปแบบการประพันธ์ที่ใช้แต่งวรรณกรรมคาสัตย์สาบานที่ศึกษาทั้ง 3 เรื่องมี 2 ประเภท ดังนี้ โองการดาน้าและโองการลุยเพลิงเป็นกาพย์ ส่วนพระไอยการลักษณะพยาน เป็นร้อยแก้ว ฉันทลักษณ์และภาษามีลักษณะพิเศษ มีการเลือกสรรคาและโวหารเพื่อทาให้เกิดความศักดิ์สิทธิ์อันเป็นหัวใจสาคัญของการประกอบพิธี วรรณกรรมคาสัตย์สาบานในกฎหมายตราสามดวงมีความสัมพันธ์กับสังคม สะท้อนให้เห็นแนวคิดของคนไทยเรื่องศาสนา เรื่ององค์พยาน เรื่องการลงโทษและให้พร อีกทั้งยังเป็นบันทึกสังคม กระบวนการยุติธรรม วัฒนธรรมทางภาษา และความเชื่อที่หลากหลายในสังคมไทย วรรณกรรมคาสัตย์สาบานในกฎหมายตราสามดวงมีมีอิทธิพลต่อกระบวนการยุติธรรมในปัจจุบันอีกด้วย