แนวทางการพัฒนาการรู้สารสนเทศสาหรับผู้สูงอายุในเขตภาคกลาง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการพัฒนาการรู้สารสนเทศสาหรับผู้สูงอายุในเขตภาคกลาง และเปรียบเทียบการรู้สารสนเทศของผู้สูงอายุตามตัวแปร เพศ อายุ วุฒิการศึกษาสูงสุด อาชีพ และรายได้ กลุ่มตัวอย่างคือ ประชากรอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปที่อาศัยพานักอยู่ในเทศบาลเมือง และนอกเทศบาลเมือง เขตภาคกลาง จานวน 1145 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามมี 3 ตอน คือ ตอนที่ 1 เป็นคุณลักษณะส่วนบุคคลของผู้ตอบแบบสอบถาม ตอนที่ 2 เป็นข้อมูลเกี่ยวกับลักษณะการใช้งานคอมพิวเตอร์ และตอนที่ 3 เป็นข้อมูลเกี่ยวกับระดับการรู้สารสนเทศ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และทดสอบความแตกต่างโดยใช้ ค่า T-Test และค่า F-Test โดยใช้โปรแกรมสาเร็จรูปทางสถิติ SPSS/windows (statistical package for the social sciences/for windows) นอกจากวิธีวิจัยเชิงปริมาณ ผู้วิจัยได้ประชุมกลุ่มผู้สูงอายุ จานวน 64 คน เพื่อรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพเกี่ยวกับความคิดเห็นของผู้สูงอายุในการพัฒนาการรู้สารสนเทศผลการวิจัย พบว่า 1. ผู้สูงอายุส่วนใหญ่เกือบทั้งหมดมีความสามารถในการรู้สารสนเทศน้อยมาก มีทักษะการสืบค้นค่อนข้างน้อยมาก มีบางส่วนที่รู้จักอินเทอร์เน็ตบ้าง มีผู้สูงอายุบางส่วนเคยใช้งานบ้าง โดยใช้เครื่องของลูกหลานซึ่งมีเพียงส่วนน้อยที่เคยมีประสบการณ์ในการเข้าถึงสารสนเทศ การสืบค้นสารสนเทศออนไลน์ แม้กระนั้นก็ตามมีผู้สูงอายุจานวนหนึ่งที่มีความสามารถในการใช้แอพพลิเคชั่นไลน์ โดยมีลูกหลานได้ลงทะเบียนไว้ให้จึงใช้ติดต่อสื่อสารกับครอบครัวและเพื่อน ๆ 2. ระดับการรู้สารสนเทศของผู้สูงอายุนั้น โดยภาพรวมและรายด้าน มีค่าเฉลี่ยระดับน้อย 3. ผู้สูงอายุเพศชายและเพศหญิงมีการรู้สารสนเทศไม่แตกต่างกัน ในขณะที่ผู้สูงอายุที่อายุ การศึกษาสูงสุด อาชีพ และรายได้ ต่างกันมีการรู้สารสนเทศต่างกัน อย่างมีนัยสาคัญทางสถิติ 4. การพัฒนาผู้สูงอายุเกี่ยวกับการรู้สารสนเทศที่เหมาะสม ได้แก่ การจัดประชุมลักษณะของการอบรมเชิงปฏิบัติการ ให้ผู้สูงอายุได้ลงมือปฏิบัติจริงเกี่ยวกับการรู้สารสนเทศ