การออกแบบสภาพแวดล้อมทางกายภาพของโรงพยาบาล ที่สอดคล้องกับพฤติกรรมและประสิทธิภาพการรักษา

Abstract

การออกแบบสภาพแวดล้อมทางกายภาพของโรงพยาบาล ที่สอดคล้องกับพฤติกรรมและ ประสิทธิภาพการรักษา กรณีศึกษา พื้นที่พักคอยและห้องพักผู้ป่วย ในการวิจัยครั้งนี้มุ่งประเด็นไปที่ การศึกษาความต้องการที่แท้จริงของผู้ใช้พื้นที่ เพื่อช่วยให้ผู้ออกแบบดาเนินไปตามจุดประสงค์และ ประหยัดเวลาในการศึกษาพฤติกรรมและส่วนประกอบต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการออกแบบ โดยมี วัตถุประสงค์ คือ ศึกษากิจกรรม พฤติกรรมที่เกิดขึ้นภายในสภาพแวดล้อมกายภาพของพื้นที่พักคอยและ ห้องพักผู้ป่วย ที่จาเป็นต่อการสนับสนุนกิจกรรมพฤติกรรมการใช้สอยสาหรับผู้รับบริการ ศึกษาการรับรู้ สภาพแวดล้อมกายภาพของกลุ่มผู้รับบริการ ของพื้นที่พักคอยและห้องพักผู้ป่วย และเปรียบเทียบทัศนคติ และความพึงพอใจต่อการรับรู้ของกลุ่มผู้ใช้บริการกับกลุ่มนักออกแบบ เพื่อหาข้อสรุปแนวคิดการ ออกแบบสภาพแวดล้อมทางกายภาพของโรงพยาบาล ที่สอดคล้องกับพฤติกรรมและประสิทธิภาพการ รักษา การวิจัยนี้มีเป้าหมายในการทดสอบเครื่องมือที่ใช้ในการประเมินการวัดการรับรู้ของคน ต่อ สภาพแวดล้อม เพื่อใช้ในการออกแบบ โดยใช้พื้นที่พักคอยและห้องพักผู้ป่วยภายในโรงพยาบาลเป็น กรณีศึกษา โดยมีสมมติฐานที่ว่า“การประเมินการรับรู้สภาพแวดล้อมในอาคารของกลุ่มผู้รับบริการ เช่น ความผ่อนคลาย ความตื่นเต้น ความชื่นชมยินดี ความเป็นเอกลักษณ์ การปฏิสัมพันธ์ทางสังคม การเชิญ ชวน ที่มีความสอดคล้องกับลักษณะส่วนบุคคล จะสามารถตรวจสอบกับวัตถุประสงค์ของผู้ออกแบบได้” โดยใช้การวิจัยเชิงคุณภาพในการอธิบายลักษณะความพึงพอใจ และการสร้างแบบจาลอง (Plan 3d และ Out-Patient Waiting Hall and Ward Simulation 3d) ในการทดสอบลักษณะบรรยากาศและการ ออกแบบที่ดี ด้วยการเก็บข้อมูลจากการสัมภาษณ์แบบเจาะลึก รวมถึงการวิจัยเชิงปริมาณในการวิเคราะห์ และสรุปผล โดยใช้นักออกแบบ ผู้ป่วย ญาติผู้ป่วย และเจ้าหน้าที่ของโรงพยาบาลเป็นกลุ่มตัวอย่าง และใช้ หลักการประเมินผลสภาพแวดล้อมหลังการเข้าใช้พื้นที่ (POE) เพื่อศึกษาปัจจัยด้านความพึงพอใจต่อการ ออกแบบในแต่ละประเด็นคือ ความรื่นรม ตื่นเต้น ผ่อนคลายและเร้าใจ และประเด็นการออกแบบคือ รูปแบบ/ชนิด/สีของแสง สี/ความเข้มของสีที่ใช้ในการตกแต่ง รูปทรงขององค์ประกอบ/วัสดุ/ลวดลายที่ใช้ ในการตกแต่ง การจัดเฟอร์นิเจอร์และของตกแต่ง สไตล์การตกแต่งแบบสมัยใหม่และดั้งเดิม สไตล์การ ตกแต่งแบบตะวันตกและตะวันออก ซึ่งแต่ละประเด็นทาให้แต่ละมิติมีความแตกต่างกัน และการรับรู้ แตกต่างกัน จึงใช้ แบบจาลอง (Plan 3d และ Out-Patient Waiting Hall and Ward Simulation 3d) ที่สร้างขึ้นเพื่อพิสูจน์การรับรู้และความพึงพอใจของคน เนื่องจาก POE มีกรอบงานที่จากัด ผลการศึกษาพบว่า คนส่วนใหญ่มีความต้องการด้านการออกแบบสภาพแวดล้อมในแต่ละประเด็น คือ การออกแบบสภาพแวดล้อมทางกายภาพภายใน ควรเน้นการสร้างบรรยากาศที่ให้ความรู้สึกผ่อน คลายและรื่นรม มากกว่าความรู้สึกตื่นเต้นและเร้าใจ โดยการใช้แสงธรรมชาติและแสงประดิษฐ์ในการ II ตกแต่งบริเวณโดยรอบ ลักษณะรูปแบบการใช้แสงควรเป็นแบบกระจายไปทั่วบริเวณ โดยให้มีน้าหนักของ แสงเท่าๆ กัน และใช้แสงสีขาวเพื่อการมองเห็นที่ชัดเจนและความสะดวกในการใช้พื้นที่ การใช้สีในการ ตกแต่งพื้นที่ควรเน้นสีโทนเย็น ที่มีการใช้สีขาวผสมในการตกแต่งผนัง เฟอร์นิเจอร์ เป็นต้น เพื่อเป็นการลด ค่าของสีให้มีความนุ่มนวลมากขึ้น และกระตุ้นความรู้สึกของผู้ใช้พื้นที่ด้วยการออกแบบทางเข้าให้มี รูปแบบการเข้าถึงที่มีความซับซ้อนในพื้นที่พักคอย โดยใช้เฟอร์นิเจอร์หรือการแบ่งส่วนที่ซับซ้อน และใช้ ลวดลายในการตกแต่งเฟอร์นิเจอร์ที่ค่อนข้างมากหรือของตกแต่งอื่นๆ เช่น รูปภาพ น้าตกขนาดเล็ก ต้นไม้ แจกัน เป็นต้น แต่ในส่วนห้องพักผู้ป่วยควรมีลักษณะความซับซ้อนในการตกแต่งแบบเรียบง่ายจะให้ ความรู้สึกรื่นรม และผ่อนคลายมากกว่าการจัดความซับซ้อนในพื้นที่มาก อีกทั้งลวดลายควรมีการตกแต่งที่ น้อยเพื่อความผ่อนคลายของผู้ป่วย การออกแบบพื้นที่พักคอยและห้องพักผู้ป่วยในประเด็นการออกแบบ เฟอร์นิเจอร์ เน้นการเลือกใช้วัสดุธรรมชาติในการตกแต่ง ขนาดของพื้นที่ควรพอเหมาะกับจานวนผู้ใช้ ไม่ ควรใหญ่มากเกินไป ทั้งนี้แนวทางการเลือกสไตล์ในการตกแต่งพื้นที่พักคอยควรเน้นสไตล์ตะวันออกแบบ ดั้งเดิม โดยแนวทางดังที่ได้กล่าวมานี้มีความสอดคล้องกับกลุ่มผู้ใช้พื้นที่ทุกประเภท แต่ในส่วนพื้นที่ ห้องพักผู้ป่วยนั้น ควรเน้นสไตล์สมัยใหม่